Σήμερα 20 Οκτωβρίου τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία η γιορτή του Αγίου Αρτεμίου. Ο Άγιος Αρτέμιος υπήρξε διακεκριμένος πολιτικός και ευσεβέστατος χριστιανός. Η Πολιτεία, τιμώντας την προσφορά του Αστυνομικού στην κοινωνία, από το 2002 θεσμοθέτησε την 20η Οκτωβρίου ως «Ημέρα Αστυνομίας», την οποία οι Έλληνες Αστυνομικοί με θρησκευτική κατάνυξη τιμούν την μνήμη του.
Πως έγινε προστάτης της Αστυνομίας ο Άγιος Αρτέμιος;
Μετά τη νομοθετική ενοποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας προέκυψε το ζήτημα του προστάτη Αγίου του Σώματος, καθόσον η μεν Χωροφυλακή τιμούσε ως προστάτιδα την Αγία Ειρήνη στις 5 Μαίου, η δε Αστυνομία Πόλεων τον Άγιο Μηνά στις 11 Νοεμβρίου. Για το λόγο αυτό ήταν επιτακτική η ανάγκη καθιέρωσης του προστάτου Αγίου του ενοποιημένου πλέον Σώματος και ύστερα από εισήγηση της Θρησκευτικής Υπηρεσίας της Ελληνικής Αστυνομίας προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και με το υπ’ αριθ. 398/28-09-1987 Προεδρικό Διάταγμα, καθιερώθηκε ως προστάτης.
Ο δικός μας Άγιος Αρτέμιος [Από ΑΝΑΤΥΠΟΝ ΕΚ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ «ΝΑΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ» Νάξος 1963] του Νίκου Κεφαλληνιάδη. ...Ο Άγιος Αρτέμιος στον Κυνίδαρο είναι μια από τις μεγαλύτερες και μεγαλοπρεπέστερες βασιλικές της Νάξου. Η ωραία αρχιτεκτονική της, οι επιγραφές και η ιστορία της την καθιστούν πολύ ενδιαφέρουσα. Λόγω όμως της μακρινής αποστάσεως της και της έλλειψης συγκοινωνίας, παραμένει άγνωστη στους πολλούς. Μ’ ένα γαϊδουράκι και περνώντας απόκρημνα μονοπάτια, είχαμε την ευτυχία να την γνωρίσουμε σε μια μοναχική εφετινή μας εκδρομή και μαζί μ’ αυτήν να θαυμάσωμε και την καταπράσινη κοιλάδα των Χαλάνδρων. Η μεγαλόπρεπη εκκλησιά του Αγίου Αρτεμίου
βρίσκεται σε απόσταση μιας ώρας περίπου βορείως του Κινιδάρου. Περνώντας τη
Ράχη του Κινιδάρου στο πρόβγαλμα των Χαλάνδρων αντικρύζομε κάτω πανοραματική κι
ολοπράσινη την δροσερή κοιλάδα των Χαλάνδρων. Ανάμεσα στα περιβόλια της
ξεχωρίζει καταπράσινη η εκκλησία του Αγίου Αρτεμίου και σε μικρή απόσταση
–βορεινά– το ερειπωμένο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Κατά μήκος της γραφικής
κοιλάδος βρίσκονται ακόμα έξι μισοεπρειπωνένοι νερόμυλοι και νοτιώτερα ο παλιός
ερειπωμένος συνοικισμός της Κιουράς.
Ανατολικά του Αγίου Αρτεμίου στη ρίζα του
βουνού βρίσκονται οι δυο ξακουστές πηγές –ανεβάζουσες– του νησιού «η βρύση του
Γαρίνου» και «η βρύση της Σκουληκαριάς», από τις οποίες υδρεύεται και
πρασινίζει όλη η κοιλάδα. Από τις βρύσες τούτες, κατά την παράδοσιν υδρεύετο
και στην αρχαιότητα επί Λύγδαμι η Νάξος (Χώρα), αν κι’ εμείς πιστεύομε από τις
Μέλανες. Το γεγονός πάντως επαναλήφθηκε και σήμερα κι’ έτσι η Χώρα απέκτησε ένα από τα
ωραιότερα νερά –ιαματικό– του νησιού. Από τα πλούσια αυτά νερά εκινούντο και οι
προαναφερθέντες έξι νερόμυλοι και χάρις σ’ αυτά οργιάζει η βλάστησις στην
κοιλάδα από ήμερα κι άγρια αυτοφυή φυτά ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι
πικροδάφνες, τα πλατάνια και τα σκλήθρα. Ο συνοικισμός της Κιουράς που
προαναφέραμε, οφείλει ασφαλώς το τοπωνύμιο του στην Κερά, εκκλησία Παναγίας της
Κεράς (Κυρίας), που ασφαλώς υπήρχε παλαιότερα εδώ. Η παράδοσις τοποθετεί εδώ
τον παλιό Κινίδαρο στον καιρό της Ενετοκρατίας και πειρατείας, που μεταφέρθηκε
αργότερα στην σημερινή του θέση λόγω καταστροφής του από μία πειρατική
επιδρομή. Γενικώς η όλη κοιλάδα των Χαλάνδρων, που αποτελεί συνέχεια της λαγκαδιάς της
Κεραμωτής, περιβάλλεται από τα εξής βουνά και τις τοποθεσίες. Κατεβαίνοντας από
τη λαγκαδιά της Κεραμωτής συναντούμε κατά σειρά τις ακόλουθες τοποθεσίες.
«Κατελείματα», «βρύσι Γαρίνου», «βρύσι Σκουληκαριάς», Άγιο Αρτέμιο και Άγιο
Δημήτριο, «Κιουρά», στους πρόποδες του λόφου «Αετότρυπα», «το γιοφύρι» κάτω από
το λόφο «Καλοκαιρινή σπηλιά» και διαδοχικά τους έξι νερόμυλους σπαρμένους στην
πράσινη κοιλάδα, μέχρι κάτω τα σύνορα των Εγκαρών, που αρχίζουν οι εξοχές
Ακρωτήρι Αγιά Σοφιά και Άγιο Πνεύμα....
Δημοσιεύουμε το ΔΩΡΗΤΗΡΙΟ έγγραφο όπως δημοσιεύεται στο ανάτυπο από την εφημερίδα «ΝΑΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ», Νάξος 1963. και διαφωτίζει πληρέστερα τα παραπάνω.
Αριθμός 3705
Δωρητήριον
Σήμερον την
δεκάτην πέμπτην του μηνός Οκτωβρίου, ημέραν Δευτέρα του χιλιοστού οκτακοσιοστού
εβδομηκοστού ενάτου έτους εν τη κατά το χωρίον Ακαδημών, του Δήμου Τραγαίας,
κατοικία του Γεωργίου Χατζοπούλου, επαρουσιάσθηκαν αυτοπροσώπως ενώπιον εμού
του Συμβολαιογράφου Τραγαίας – Νάξου Ιωάννου Νικολάου Μανδραού, κατοικούντος
και εδρεύοντος εις τον χωρίον Χαλκί, του Δήμου Τραγαίας, τα συμβαλλόμενα μέρη,
αφ’ ενός μεν η κυρία Σάρρα σύζυγος Γεωργίου Χατζοπούλου, τα γυναικεία
επαγγελομένη έργα, ομού και ο σύζυγός της ούτος κτηματίας, κάτοικοι του χωρίου
Ακαδημών, και αφ’ ετέρου ο Μιχαήλ Κλουβάτος Ιερεύς, κάτοικος του χωρίου
Κυνιδάρου, Δημόται άπαντες Τραγαίας, γνωστοί μου και μη υποκείμενοι εις νόμιμον
εξαίρεσιν, και ητήσαντο την σύνταξιν του παρόντος, δι’ ου η Σάρρα σύζυγος
Γεωργίου Χατζοπούλου, ωμολόγησεν ενώπιον μας ότι έχουσιν εις την κυριότητα και
κατοχήν της, τον κατά την περιφέρειαν του χωρίου Κυνιδάρου, του Δήμου Τραγαίας,
κείμενον Ιερόν Ναόν τιμώμενον ο Άγιος Αρτέμιος όπου υπάρχει και έτερος μικρός
Ιερός Ναός τιμώμενος ο Άγιος Δημήτριος εις ους συμπεριλαμβάνονται και τα εκεί
ευρισκόμενα και συνεχόμενα με τον Ναόν Άγισο Δημήτριος σχεδον ερειπωμένα κελιά,
ο δε ναός ούτος ευρισκόμενος εις την διέκρησιν ενός εκάστου προς περίθαλψιν δε
αυτών εις διατήρησιν και σεβασμού δωρεί και παραχωρεί αμφοτέρους τους Ναούς
προς τον ανωτέρω Μιχαήλ Κλουβάτο Ιερέα εφημέριον του χωρίου Λυνιδάρου ως και τα
κελιά με τας πέριξ αυτών γαίας λόγω ευγωμοσύνης και προς τον σκοπόν να ενεργή
επ’ αυτών παν ότι προς καλλωπισμών αυτών απαιτείται και μνημονεύει τα ονόματα των
πρώην κτητόρων κυρίων αυτών και των μετά και ούτω εις το εξής από σήμερον θέλει διαχειριζεται
ο ορηθείς Ιερεύς Κλουβάτος τους εκτεθέντες ναούς ως η ιδιοκτήτρια και χαίρη
άπαντα τα εν τοις Ιεροίς Ναοίς ευρισκόμενα παντός είδους σκεύη, και ιδίως την
εικόνα του Αγίου Αρτεμίου ούσα αργυρά, ως επίσης και μία αργυράν κανδύλαν τα
οποία θέλουν μένει διαδοχικώς εν τοις αυτοίς ναοίς προς καλλωπισμόν των αυτών
Ναών, εναπόκειται δε εις την φρόνησιν και θέλησιν του αυτού Ιερέως Κλουβάτου να
βελτιώση την κατάσταση των Ναών και εν εναντί περιπτώσει καθ’ ην ήθελε δεν
ενεργηθούν τα προς καλλωπισμόν, να αποκλείεται της ταύτης δωρεάς, τα δε
δικαιώματα ταύτα της παρούσης δωρεάς θέλειν έχη και οι κληρονόμοι και διάδοχοι
του δωροδόχου, χωρίς νόμιμο δικαίωμα ότι των εκχωρουμένων ναών ουδείς των
συγγενών της δωροδότου να ενοχλήση κατά τι τον δωροδόχον Ιερέαν Κλουβάτον η
τους κληρονόμους αυτού επειδή δε μέχρι τούδε υπάρχει πληρεξούσιος μέρους της
δωροδότου προς διατήρησιν των Ιερών Ναών ο Στμάτισο Ιωάννου Καρποντίνης
απολύεται από σήμερον εις τοις αυτής πληρεξουσιότητος και υποχρεούται να
παραδώση προς τον δωροδόχον Ιερέαν Κλουβάτον τους εκτεθέντες Ιρούς Ναούς και
όσα σκέυη ευρίσκονται εις χείρας αυτού και ανήκουν εν τοις αυτοίς ναοίς, άπαντα
δε τα ανωτέρω δωρεί η δωροδότης συναινέσει και του συζύγου της. Ο δε δωροδόχος
Μιχαήλ Κλουβάτος Ιερεύς αποδέχεται τα’ ανωτέρω, υποσχόμενος εις την εκπλήρωσιν
των ανωτέρω όρων και υποχρεώσεων. Ταύτα συνομολόγησαν οι συμβαλλόμενοι προς
πίστωσιν συνετάχθη το παρόν, παρουσία και δύο πολιτών Ελλήνων μαρτύρων
Εμμανουήλ Μιχαήλ Βλασερού, Δικολάβου κατοίκου Κεραμείου, και Σταματίου Δερλερέ,
κτηματίος, κατοίκου Κυνιδάρου, Δημοτών Τραγαίας, γνωστών και μη διακριτέως εις
νόμον εξαίρεσιν, όπερ μετά την προς τους συμβαλλόμενους υπόμνησιν των περί
μεταγραφής νόμου, αναγνωσθέν προς άπαντας ευκρινώς και μεγαλοφώνως, υπογράφεται
παρά πάντων και εμου, η αξία δε των δωρουμένων υπελογίσθη μεταξύ των μερών και
εμού εις δραχμάς χιλίας διακόσιας …………
Σάρα Χατζοπούλου,
Γ. Χατζόπουλος, Μιχαήλ ιερέως Κλουβάτος, Εμμ. Ν. Βλασερός, Σταμάτιος Δερλερές.
Ο
συμβολαιογράφος Ιω. Νικολάου Μανδραός
Ακριβές
αντίγραφον. Εν Τραγαία Νάξου αυθημερόν.
Ο
Συμβολαιογράφος Ιω. Μανδραός
Ακριβές
αντίγραφον εκ του εν τόμου …… και αριθμού 156φ. των βιβλίων Μεταγραφών του
Δήμου ΤΡαγαίας νομίμως μετεγραμμένου κεκυρωμάνου αντιγράφου.
Εν Χαλκί –
Τραγαίας τη Δευτέρα (2) του μηνός Αυγούστου του χιλιοστού εννεακοσιοστού
εξηκοστού τρίτου (1963) έτους.
Ο Μεταγαφοφύλαξ Τραγαίας – Νάξου
Οι φωτογραφίες μας : Η πρόσοψη του Αγίου Αρτεμίου στην πρώτη φωτογραφία και το Λαγκάδι των Χαλάνδρων του Ι.Κ.Τ με ημερομηνία 26 Αυγούστου 2008.
Εν Κινιδάρω 2024
