ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Οι Απόκριες τελείωσαν και ήρθε η Καθαρή Δευτέρα με την οποία ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία μας. Η Καθαρή Δευτέρα ονομάστηκε έτσι, γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» πνευματικά και σωματικά, αρχίζει το 40ήμερο νηστείας, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο και εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.

Η λέξη «ΚΟΥΛΟΥΜΑ» σύμφωνα με τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κούμουλους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος δηλαδή το τέλος της Απόκριας. Επίσης άλλη εκδοχή αναφέρει ότι προέρχεται από μία άλλη λατινική λέξη, τη λέξη «κόλουμνα», δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας στην Αθήνα έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός {Πηγή : https://www.greekpress.ca/posts/me-tin-kathara-deytera-xekina-i-sarakosti-gia-tin-orthodoxi-ekklisia-eno-taytohrona-teleionoyn-oi-apokries+

ΑΠΟΚΡΙΕΣ – ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑΔΕΣ ΚΙΝΙΔΑΡΟΥ

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι «φουστανελάδες», οι «μοσκάροι», τα κουδούνια, τα βιολιά, τα λαούτα, ο χορός, το γέλιο, η διασκέδαση, ήταν τα βασικά στοιχεία των Αποκριών στο Κινίδαρο. 

Οι φουστανελάδες του Κινιδάρου ξεσήκωσαν τους Γαληνιώτες την Τετάρτη 26/2/2025, τους Εγκαρίτες την Πέμπτη 27/2/2025 και φυσικά το χωριό μας την Κυριακή 2/3/2025 με πολύ κέφι και διασκέδαση!! Ένα αποκριάτικο δρώμενο με την συμμετοχή μικρών και μεγάλων γεμάτο με μουσική, τραγούδι, χορό και παράδοση. Το έθιμο των φουστανελάδων βιώνει μέχρι σήμερα στον Κυνίδαρο και έχει καταγραφεί αναλυτικά :
Α) Στον σύνδεσμο Οι Φουστανελάδες του Κινιδάρου της Νάξου με στοιχεία όπως η φορεσιά του φουστανελά, το μπαϊράκι, οι χοροί, τα τραγούδια, οι παλιάτσοι, ο ρόλος καθενός που συμμετέχει στο έθιμο των φουστανελάδων.

Β) Στο βιβλίο ΜΕΛΕΤΕΣ ΝΑΞΙΑΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ, Τόμος Α', με τίτλο «Το δρώμενο των Κορδελάτων - Κορδελάδων - Φουστανελάδων - Λεβεντών – Τσολιάδων» / Διαχρονική θεώρηση, του Γλιναδιώτη καθηγητή Πανεπιστημίου Μανόλη Γ. Σέργη έκδοση 2021.
Γ) Στο βιβλίο του Κυνηδαριώτη Παιδαγωγού, Ph.D, Κων/νου Γ. Κλουβάτου με τίτλο ΚΥΝΙΔΑΡΟΣ «Ο ΑΠΙΚΡΑΝΤΟΣ» – Κοινές και Ιδιότυπες Πολιτισμικές και Γλωσσικές Αποτυπώσεις, έκδοση του 2011, σελ. 84-88.

Σχόλιο :
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι του Κινιδάρου θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην διατήρηση αυτού του εθίμου σύμφωνα με αφηγήσεις παλαιότερων γενεών που ακόμα σήμερα είναι εν ζωή,  σύμφωνα με καταγραφές που υπάρχουν και κυρίως να μάθουν οι νεότερες γενιές το έθιμο αυτό αλλά και άλλα έθιμα του χωριού. Να προσπαθήσουν να κρατήσουν τα έθιμα μας ζωντανά, να μην χαθούν ή να αλλοιώνονται γιατί είναι μέρος της πολιτιστικής παράδοσης του χωριού μας.

Αποχαιρετούμε τις Απόκριες με τους παρακάτω στίχους στο σκοπό της «βλάχας», (Τα παλαιά μου βάσανα), στο σύνδεσμο ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ στην ΕΡΑ-5 Διεθνή (Κινίδαρος Νάξου) | xoroballomata :

Τα βάσανά μου τραγουδώ το μπο- καλέ, το μπόνο μου γλεντίζω,
κι όπως τον έβρω το γκαιρό ετσά- καλέ, ετσά τον αρμενίζω.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν τώρα τις Αποκριές
λε λα λε κι αμάν-αμάν που χορεύουν οι γριές.
 
Μετά απ΄ τις Αποκριές η Κα- καλέ, η Κάθαρή Δευτέρα,
και παύουνε τα γλέντια πιά, που εί- καλέ, που είχε κάθε μέρα.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν και παύουνε τα γλέντια πιά.
 
Επέρασ’ η αποκριά η ό- καλέ, η όμορφη κοπέλα
κι ήρθενε η Σαρακοστή νη πο- καλέ, νη ποριχοσκουτέλα.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν και την Καθαρή Δευτέρα
λε λα λε κι αμάν-αμάν σ’ όλα κάνουνε καθέρα.
 
Τα γλέντια πια επάψανε και ό- καλέ, και όλα τα παιγνίδια,
και θάχουν κατανάλωση ελιές καλέ, ελιές και τα κρεμμύδια.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν και την Καθαρή Δευτέρα
λε λα λε κι αμάν-αμάν πέρνουν τα μουνιά αέρα.
 
Τα γλέντια δεν ακούγονται ωσπού καλέ, ωσπού ναρθεί το Πάσκα,
φωνάζουν οι παραγωγοί μαρού- καλέ, μαρούλια για  σαλάτα.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν φωνάζουν οι παραγωγοί.
 
Τη νήσθεια περιμένουμε για νά κάλέ γιά νάρθουν οι ψαράδες,
να κάνουν κατανάλωση κι αυτοί καλέ, κι αυτοί στις αχιβάδες.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν να κάνουν κατανάλωση.
 
Αλλά τα ψάρια είν’ πολλά κι εχεί καλέ κι εχεί να πάρουν όλοι,
να φορτωθεί ο γάδαρος του Λιε- καλέ του Λιερο – ομανώλη.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν να φορτωθεί ο γάδαρος.
 
Η νήσθεια είν’ που παύει πια καλέ, κι ολές τις μασκαράδες,
και δεν ακούει χρισθιανός να κά- καλέ, να κάνει πατινάδες.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν και δεν ακούει χρισθιανός.
 
Για γλέντια δεν ακούει πιά κανείς καλέ, κανείς για να μιλήσει,
το Πάσκα περιμένουν πια για νά- καλέ για νάρθει να τ’ ανοίξει.
Λε λα λε κι αμάν-αμάν το Πάσκα περιμένουν πια.
 
[Ν. Κεφαλληνιάδης,  «Το Δημοτικό τραγούδι εις τον Κυνίδαρον της Νάξου», Ε.Ε.Κ.Μ. τόμ. Γ’ (1963)801].

Καλή Σαρακοστή !!!

Η φωτογραφία μας : Φουστανελάδες Κινιδάρου στις 27/2/2025 στην πλατεία του χωριού της Φλώρας Ιωάννη Τσελέντη. 

Εν Κυνιδάρω 2024